De Honingbij

Er zijn in Nederland zeker 258 verschillende soorten bijen. Voor deze site zullen wij ons beperken tot de gedomesticeerde honingbij waarmee wij imkeren. De honingbij leeft in een volk dat aan het begin van de zomer uit meer dan 50.000 bijen kan bestaan. In de winter is het volk veel kleiner en bestaat dan uit 5.000 tot 10.000 bijen.

Het volk bestaat uit één koningin, werksterbijen en darren. De belangrijkste taak van de koningin is het leggen van eitjes. In de zomer kan dit aantal eitjes oplopen tot wel 2.500 per dag! Verder verspreidt de koningin feromonen (geurstoffen) waardoor de bijen hun eigen volk herkennen.

Wanneer in de zomer het volk op zijn grootst is dan kan de koningin zich minder makkelijk door de korf of kast verplaatsen en worden deze feromonen niet meer goed door de kast verplaatst. De werksterbijen maken dan uit één van de bevruchte eitjes een nieuwe koningin. Vlak voordat de nieuwe koningin uitkomt vertrekt de oude koningin met een deel van het volk. Dit noemen we een zwerm. Dit is het natuurlijke voorplantingsproces van bijenvolken waarbij we eigenlijk het hele volk samen als organisme zien.

De werksterbijen hebben tijdens de verschillende stadia van hun leven verschillende taken. De werksterbij leeft in de zomer ongeveer 6 weken. Hiervan blijft ze de eerste 3 weken in de kast of korf. Ze begint daar met het poetsen van oude cellen zodat deze opnieuw gebruikt kunnen worden. Daarna komen taken als het verzorgen van het broed, het voeren van de koningin en het bouwen of herstellen van de raten door middel van het “zweten” van was. Dan komen taken als transport en opslag van stuifmeel en nectar binnen de kast welke aangenomen worden van de haalbijen en het zorgen voor ventilatie en verwarming van de kast. Aan het einde van de binnenperiode zijn ze belast met het bewaken van de ingang van de korf of kast.

 

Hierna breken de drie weken aan waarin de werksterbij zich geleidelijk aan steeds verder van de kast begeeft om  nectar, stuifmeel en propolis te verzamelen.

 

De werksterbijen die aan het eind van de zomer of in de herfst worden geboren worden ook wel “winterbijen” genoemd. Deze winterbijen leven wel 6 maanden. Dit komt doordat ze tijdens hun leven veel minder hard hoeven te werken dan de zomerbijen. Hun belangrijkste taak in de winter is het op temperatuur houden van de kast en het verzorgen van de koningin.

 

De darren zijn de mannetjesbijen. Ze worden geboren uit onbevruchte eitjes en hun aantal in het volk varieert van enkele honderden tot ongeveer een duizendtal. Ze zijn wat boller en wat groter dan werksterbijen en daardoor gemakkelijk te herkennen. Eigenlijk is de enige taak van de darren het bevruchten van jonge koninginnen. Eind augustus of uiterlijk begin september zit deze taak erop. Omdat het volk dan al zijn energie nodig heeft om de aankomende winter door te komen worden ze door de werksterbijen massaal gedood en de kast uitgegooid. Dit fenomeen wordt de darrenslacht genoemd.